Hali hazırdaki GSYH oranlarının potansiyel GSYH oranının üzerinde veya altında olma durumu ekonomik döngüsellik ile açıklanmaya çalışılır. Bir ekonominin belirli bir ekonomik büyüme potansiyeli vardır. Her ne kadar bu potansiyel zamanla değişse de belirli bir trend takip ettiği tarihi verilere dayanılarak kabul edilir.

Eğer GSYH artış oranı potansiyel oranın üzerinde ise ekonominin ısınmış olduğuna işaret edebilir. Ekonomik ısınma kendini enflasyon oranlarında artış, yatırım araçlarının veya finansal ürünlerin fiyatlarında aşırı şişkinlik şeklinde gösterebilir. Ekonomik büyümenin potansiyelinin üstüne çıkması durumunda aşırı spekülasyonlar dolayısıyla varlık fiyatlarında bir şişme olursa bir süre sonra ekonomik veya finansal krizler çıkabilir. Daha makulü ise ekonomik büyüme hızında yavaşlama beklentisi ile potansiyeline dönme imkanının artmasıdır.

Eğer GSYH artış oranı potansiyel oranın altında kalıyorsa en iyi ihtimalle ekonomik durgunluk söz konusu olabilir. Ekonomik büyümenin potansiyelin altında kalması veya resesyona girmesi çeşitli sebeplerden kaynaklanabilir. Tüketici beklentilerinde ve gelirlerinde düşüş, kredi koşullarının sıkılaşması, işsizlik veya yaşanan bir ekonomik kriz ekonomik büyümenin potansiyelin altına düşmesine sebep olabilir.

Uzun vadede GSYH'daki dalgalanmaların azalarak potansiyele dönmesi beklenir. Eğer dönmüyorsa ülke ekonomisinde yapısal bir değişiklik olduğu anlamına gelebilir.